Marta Chudy Już-nie jeszcze-nie – graficzna interpretacja doświadczania przestrzeni pomiędzy

promotor: prof. dr hab. Andrzej Bobrowski
Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
Pracownia Grafiki - Wypukłodruk

biografia

Absolwentka grafiki warsztatowej Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu z dyplomem magisterskim obronionym z wyróżnieniem w I Pracowni Grafiki – Wypukłodruk prof. dra hab. Andrzeja Bobrowskiego w 2022 roku. W swojej twórczości podejmuje głównie zagadnienia budowania narracyjnych pejzaży codzienności za pośrednictwem technik warsztatowych i fotografii.

Wybrane wystawy

2023 

HAPPINESS/HOPELESSNESS, Galerie Pokusa, Wiesbaden

Synteza – Lokalnie, Galeria Śluza, Poznań

Ну, погоди! Nu, pogodi!, Łąka Kany, Szczecin

ERROR, pokonkursowa wystawa XIII Biennale Grafiki, Galeria Na Dziedzińcu, Poznań 2022

Już-nie jeszcze-nie, Stara Papiernia, Poznań

Chimera, Teatr Ósmego Dnia, Poznań

Feminatywy: Druga, Galeria CPK przy Centrum Praw Kobiet, Poznań 2021

Feminatywy: Pierwsza, Galeria CPK przy Centrum Praw Kobiet, Poznań 2020

Przejście, Wydział Malarstwa i Rysunku Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz, Poznań

Bunt II, Miejska Biblioteka Publiczna, Opole 2019

Techno Symfonicznie #2, Aula Artis, Poznań

Offset na prawie, Wydział Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2018

Amator, Poznań Art Week, Poznań

Bioróżnorodność, Poznań Design Festiwal, Poznań

OeS, Wydział Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań

Street Art Festival: Village of Personalities – Manifesto of Avant-Garde, Staro Zhelezare 2017

Piękno Południa: włoskie pejzaże, imperatorzy i bogowie, Aula Szkoły Dębinka, Poznań 2016

Piękno Południa, Collegium Maius Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań

autokomentarz

„Żyjemy w czasach symultaniczności, epoce przemieszczenia i zestawienia, epoce bliskości i oddalenia, przybliżenia i rozproszenia. Uważam, że znajdujemy się w momencie, w którym doświadczamy świata w mniejszym stopniu jako życiowego rozwoju w czasie, a w większym jako sieci łączącej w punkty i przecinającej swoje własne pasma” — wygłosił w swoim eseju O innych przestrzeniach. Heterotopie, w 1967 roku, Michel Foucault określając współczesność epoką przestrzeni. W ten sposób przestrzenność jawi się więc jako jeden z kluczowych obszarów rozumienia i poruszania się współczesnego człowieka. „Przestrzeń i miejsce są zasadniczymi składnikami naszego świata; uważamy je za oczywiste”. Konstytuowanie przestrzeni przez czynnik ludzki zadaje pytanie „czy jest ona czymś, jakąś rzeczą dającą się spostrzec i opisać, lub innymi słowy, czy istnieje absolutnie sama przez się, czy też jest raczej relacją wytwarzaną”?

Mimo obszernej problematyki tego tematu, w pracy pochylam się głównie nad niefizykalnym czynnikiem przestrzeni oraz miejsc tj. nad ich przeżywaniem, a szczególnie interesującym mnie zagadnieniem, w kontekście obu tych terminów, jest skonfrontowanie ich z tematem doświadczania nie-miejsc, które jako anonimowe, beztożsamościowe przestrzenie, są cechą definicyjną naszego świata. W pracy eksploruję psychologiczne znaczenie przestrzeni, zastanawiam się nad obszarem zewnętrznym jako zwierciadłem wewnętrznych doznań, bowiem, zgodnie z myślą Jaspersa – „człowiek jest bytem w sytuacji, tzn. jest zawsze związany z określonymi warunkami, w jakich żyje, okolicznościami, w jakich działa, celami, które stawia i opiniami, które wyraża”. Zastanawiam się więc „czy człowiek jest wrzucony w absolutnie obcy obszar zewnętrzny, czy też raczej to on sam stale konstytuuje miejsca poprzez ludzki sposób bycia?”. „W jaki sposób ludzie, dzięki swoim zdolnościom, nadają znaczenie przestrzeni oraz miejscu i organizują je?”. Adekwatnym i wyjściowym punktem wiążącym się z przedstawionymi rozmyślaniami będzie „zauważenie” otaczającej rzeczywistości, to znaczy rozpoznanie w sposób indywidualny oraz bezpośredni powszechnych elementów otoczenia na nowo i uznanie codziennej przestrzeni (szczególnie interesujących mnie elementów drogi – przystanków transportu publicznego) jako uniwersalnych konstrukcji, będących centrum życia ludzkiego, które są także istotnymi figurami myślenia w refleksjach kulturowych, socjologicznych czy antropologicznych. Zadaję pytanie czy zawsze świadomie doświadczamy takich pograniczy sfer codziennego życia, które w swojej oczywistości, są przez nas mało lub wcale zauważalne. Są one „poza nawiasem rzeczywistości, [zdaje się] niedostępne psychicznie, nawet jeśli fizycznie nie oddziela ich żadna bariera”. Przyziemność takich (nie-)miejsc sprawia, że niedostrzegane, stają się jednocześnie niedookreślone, otwierając okno na różnorodność ich postrzegania.

Głównym tematem pracy jest doświadczanie przestrzeni pomiędzy, zwanych inaczej nie-miejscami. Celem cyklu dziesięciu grafik, wykonanych w technice linorytu, jest konfrontacja zagadnienia anonimowych i tranzytowych przestrzeni nie-miejsc z realnymi przystankami, na których trasie artystka porusza się i doświadcza przestrzeni. Świadomy wybór fragmentu pośredniej i zwyczajowo zapomnianej, choć pospolitej, rzeczywistości, a następnie artystyczne przekształcenie go, „zawiesza” przestrzeń w chwili, oddając, podobne jak odczuwane u autorki, wrażenie „zawieszenia”, w sensie „bycia pomiędzy” jednym momentem a drugim lub “bycia pomiędzy” tytułowymi „już-nie” i „jeszcze-nie”.